In opdracht van Stichting Landschap Noord-Holland ontwierpen wij een nieuwe buitenruimte rondom het hoofdgebouw van buitenplaats Leyduin in Vogelenzang.
De betekenis van buitenplaats Leyduin als plek voor recreatie en ontspanning, natuurbeleving maar ook als historische plek is van groot belang. Stichting Landschap Noord-Holland is, als eigenaar van dit rijksmonument, al geruime tijd bezig om buitenplaats Leyduin in oude luister te herstellen. Zo is onder andere de Belvedère gerestaureerd en heropend, het Koetshuis opgeknapt en zit er nu een gasterij in het gerestaureerde Juffershuis. Tussen de spoorlijn en de 2e Leijweg is het voormalige grasland omgevormd tot bloemrijk hooiland en zijn hierin nieuwe wandelpaden aangelegd. Toch is, tussen alle opgeknapte monumenten,
de kwaliteit van de ruimte rondom het hoofdgebouw achtergebleven. Het gebouw lijkt uit de lucht te zijn gevallen. Van een logische relatie of inbedding van gebouw en landschap is geen sprake meer.
In het verhaal van buitenplaats Leyduin is het van grote waarde het hoofdgebouw weer op een goede manier te verbinden met de buitenruimte. Het in 1921 gebouwde landhuis op landgoed Leyduin heeft altijd een sterke relatie gehad met het omliggende landschap. Door het huis te bouwen op een aanwezige duintop is er prachtig uitzicht over de strandvlakte. Maar was de woning ook goed zichtbaar van buiten, als statussymbool. Nog steeds straalt het hoofdgebouw uit dat het hele landschap eromheen bij het eigendom hoort. Het hoofdgebouw functioneert als hoogtepunt binnen de buitenplaats.
L.A. Springer
Door tuinarchitect Leonard Springer is in 1920 een plan gemaakt voor de inpassing van het nieuwe hoofdgebouw binnen het reeds bestaande landgoed. Met een vlakke rechthoekige plint direct om het hoofdgebouw heen, een nieuwe oprijlaan voorlangs, wandelpaden het bosgebied in en een ronde spiegelvijver werd het gebouw ingebed in zijn omgeving. Van de oorspronkelijke padenstructuur op de buitenplaatsis weinig meer over. De paden zijn niet meer zichtbaar. Wel is de ronde vijver aan de achterzijde bewaard gebleven.
Visie
Een nieuwe betekenis met respect voor wat was. Het ontwerp van het hoofdgebouw, met een duidelijke voor- en achterzijde en een hierarchie in entrees, de positie ten opzichte van beboste strandwal en open strandvlakte maar ook de huidige betekenis van het landgoed en het huidige gebruik van het hoofdgebouw zijn bepalend voor de te maken invulling. De vormgeving van de directe buitenruimte is de intermediair tussen gebouw en landschap en maakt op een hedendaagse wijze duidelijk hoe deze met elkaar samenhangen.
Een nieuwe plint
Huize Leyduin krijgt in het nieuwe voorstel een eenduidige vlakke plint rondom. Deze ‘plint’ vormt op een ingetogen manier de overgang tussen landhuis en landschap en biedt tegelijkertijd ruimte aan activiteiten die plaatsvinden, en in de toekomst plaats gaan vinden, in en om Huize Leyduin. Aan de voorzijde heeft de plint de functe van terras, met prachtig uitzicht over de strandvlakte.
Subtiele verzachting en markering
Direct langs het trasraam zijn plantvakken gemaakt zodat het gebouw op een subtiele manier onderdeel wordt van de omgeving. Deze plantvakken zijn gevuld met een combinatie van heesterbeplanting en vaste planten met een gemiddelde hoogte van 50 centimeter, zodat het trasraam zichtbaar blijft en de kozijnen vrij. Aan de boszijde zijn de plantvakken ruimer voor een stevige buffer tussen toegangsweg en hoofdgebouw en overgang naar het ruigere landschap van de oude duinen.
De randen van de plantvakken en plint zijn voorzien van een rollaag van klinkers. Met de keuze van het materiaal wordt aansluiting gezocht bij het monument. De kleur is gelijk aan die van het trasraam. De buitenrand markeert op een subtiele wijze de grens tussen de gebruiksruimte van het landhuis en landschap, zonder een fysieke en visuele barrière te vormen bij de beleving ervan.
Herstel toegangsweg
De huidige toegangsweg wordt ontdaan van kuilen en scheuren en voorzien van een nieuwe slijtlaag met morainesplit. Hiermee sluit straks het beeld mooi aan bij de kleuren van de nieuwe plint.
Aanleg
In februari is de aanleg van de nieuwe buitenruimte gestart. In mei volgt de beplanting. Voor de zomer zal de aanleg grotendeels zijn afgerond.
Comments are closed.